İşaret Dili Nedir

Ebeveynin seslerinin, tanıdık bir müziğin veya hatta evdeki köpeğin sesini duymak tepki olarak bir tekme veya yumruğa neden olabilir. Dış dünyada izole durumda olmayan bebekler hareket edebildikleri andan itibaren etkileşime geçmek ister.

Bu nedenle doğumdan sonra ağlamak, bacaklarını kollarını hareket ettirmek, bakmak ve gözleri ile odaklanmaya çalışmak yoluyla bu etkileşimi sürdürürler. Ancak konuşmayı ve kendilerini açıklamayı öğrenene kadar, istediklerini yaptırmaya çalışırken çok fazla hüsrana uğrayabilirler. Ne istediklerini anlatamadıkları için biraz hırçın olmaları normaldir. Kendini onun yerine koyup, durumun zorluğunun farklına varmak işini kolaylaştırabilir.

Bebeğim işaretleriyle ne anlatmaya çalışıyor?

Bebek işaret dilinin destekleyicileri bu tekniğin, konuşmaya henüz başlamamış, ama işittiğini anlayan bebeklerin ebeveynleri ve bakıcıları ile iletişime geçmeye yardımcı olan bir araç olduğunu söyler. Anne babalar, işitme engelli kişiler için tasarlanmış olan becerilerden birçoğunu kullanarak bebeklerine istediklerini anlamayı öğretebilir. Bunun karşılığında ebeveynler geri iletişim sağlamak için ses, yüz ve ellerini kullanabilir. Esas olarak bebek işaret dili; bebeklere, ebeveynlerinin kendilerini anlamalarına yardımcı olmak için içgüdüsel olarak sahip oldukları becerileri kullanmalarına yardımcı olmak üzere tasarlanmıştır.

Başlamadan önce bebeğim kaç aylık olmalı?

Bebeklere işaret dilini öğretmeye başlamak için en iyi yaş diye bir ayrım yoktur. Altı aydan önceki bebeklerin elleri üzerinde çok fazla otokontrole sahip olamamasından dolayı uzmanların çoğu, altı aydan önce başlamanın muhtemelen az fayda sağlayacağını belirtiyor. Altı ile dokuz ay arası zaman, başlamak için uygun olarak değerlendiriliyor. Eğer ebeveynler bu konuda motive olmuşsa daha erken başlamanın bir zararı olmayabilir. Ancak hiç ilgilenmiyor gözüken bebek üzerinde zorlayıcı olmamak gerekir.

Bebeğinin dikkatini çekmek ve on saniye kadar dikkatini toplamak faydalı bir başlangıç noktası olabilir ve hazır olduğunun işaretlerinden biridir

Ancak bundan önce ebeveynler, bebeğin ne istediklerine ilişkin ipuçları veya işaretleri algılayarak genel hazırlık anlamında yardımcı olabilir. Bebeğin ağlamasının tonu ve yüksekliği, yüz ifadeleri, vücudunu hareket ettirme ve ebeveynlerine tepki gösterme biçimi bebeklerin iletişim yollarıdır. Ebeveynlerin odaklanmaları zaman alabilir ve her zaman sezgisel olmayabilir.

Bebek işaret dilinin kullanılmasının bebeğim için faydaları nelerdir?

Bebek işaret dili destekleyicileri bunun birkaç bakımdan faydalı olduğunu söylemektedir. Genel faydaların bazılarını şöyle sıralayabiliriz.

• Bir ebeveyn ve bebeği arasında iletişimin gelişmesi sürecinde, genellikle ilk kez anne baba olanlar bebeğin işaret dilini öğrenme konusunda daha fazla zaman ve çaba harcarlar. Eğer bunu faydalı bulurlar ve stratejileri hatırlayabilirlerse, daha sonraki çocuklarda bunu yine yapabilirler.
• Bebeğin işaret dili bebeklere konuşmadan ve dil becerileri bunu ifade etmeye yetecek kadar gelişmeden önce istediklerini ifade edebilme aracıdır.
• Yetişmemiş olmaları nedeniyle iletişim kuramayan bebeklerin kendilerini kötü hissetmelerini engelleyebilir.
• Bebeğin işaret dili, kendine güven ve kendine değer verme duygularının gelişmesine yardımcı olur. Destekleyiciler, bebeklerin ebeveynlerinin kendisini anlamak için bir çaba sarf ettiklerini gördüğünde kendilerine daha çok güven hissi duyduklarını söylemektedir.
• Konuşma diline daha sorunsuz geçmeye yardımcı olur. Bebek işaret dili, sözlü konuşmaların daha dolay ve kolay bir şekilde iletilmesine imkân tanır. Böylelikle işaret diline aşina olan bebekler, konuşmayı öğrenme konusunda daha fazla motivasyona sahiptir.
• Uzun dönemli olarak herhangi bir faydanın olduğu düşünülmeyebilir. Bir bebek konuşmayı öğrenince ve istediklerini ifade etmek için kelimeleri kullanabildiğinde, işaret dili artık anlamını yitirir ve kullanılmaz hâle gelir. Ancak etkileşimin geliştirilmesinin faydaları ömür boyu görülür. Ebeveynleri ile etkileşim yoluyla güçlü bir duygusal bağlantı hissi yaşayan bebekler, yetişkin olduklarında daha fazla güven duygusuna sahip olma eğilimindedir.

Bebeğinizin dil gelişim aşamaları

Bebeklerin işaret dili, bir bebeğin dil gelişimi için çok faydalıdır. Çocuklar altı yaşına gelene kadar erken bir yaştan itibaren bebek işaretleri ile kendilerini ifade etme kabiliyetleri sayesinde, çocukların tipik dil parametreleri değişmektedir.

Bir ebeveyn çocuklarının dil, dinleme ve konuşma becerilerinin normal geliştiğini nasıl bilebilir? Tüm çocuklar kendi dil, dinleme ve konuşma becerilerini farklı oranlarda ve sürelerde geliştirir. Aşağıda, işaret dili kullanmayan bir çocuğun tipik diline dayalı bir şema yer alıyor. Ancak bu şema, bebeğin diğer çocuklarla işaret dilini kullanmasını dikkate almaz. Bu bilgilerin kesin kurallar olmadığını, sadece bir yardımcı kılavuz olduğunu unutmamalısın.

Çocuk yaşına göre tipik dil gelişimi;

Birinci yaşa kadar

• Ses kaynağına doğru başını çevirir.
• Biri konuştuğunda onun yüzünü izler.
• Yoldaki araba, köpek havlaması, çalan kapı zili, telefon çalması vs. gibi alışıldık seslere tepki gösterir.
• İsmi söylendiğinde cevap verir.
• “Hayır” gibi basit talimatları anlar.
• Senin sesini veya çevreden gelen alışıldık sesleri tekrar etmeye çalışır.
• Anlamlı bir veya birden fazla kelime kullanır.
• Agular (“ba-ba” veya “an-ne” der).

17 aya kadar

• Nesneleri, resimleri ve kişileri işaret eder.
• Kelime dağarcığı esas olarak (insanlar, yerler, hayvanlar veya eşyalardan) isimlerden oluşur.
• Kolay kelimeleri taklit etmeye çalışır.

İki yaşına kadar

• “Burun” gibi basit vücut bölümlerini işaret eder ve isimlerini söyler.
• “Daha çok süt” gibi kelime birleştirmeleri yapar.
• Çevrelerindeki nesnelerin sayısını söyleyebilir.
• O, Benim veya Ben gibi bazı zamirleri kullanabilir. Ancak Benim ve Ben genellikle karışır.
• “Bana gözlerini (burnunu, ağzını, saçını)” göster gibi basit cümleleri anlar.

Üç yaşına kadar

• Konuşma daha doğrudur ve yakınındaki yetişkinler tarafından anlaşılabilir.
• Üç dört kelimelik cümleler kurabilir.
• “Atladım” gibi geçmiş zaman ifadeleri kullanabilir.
• Ben, sen, bana gibi zamirleri doğru bir şekilde kullanır.
• Açlık veya susuzluk gibi ihtiyaçlarını fark edebilir.
• Favori kitapları ve televizyon programları vardır.
• “İçinde”, “üzerinde” veya “altında” gibi üç edatları kullanabilir.
• “Çoraplar” veya “ayakkabılar” gibi bazı çoğul ifadeleri kullanabilir.